วันแห่งชัยชนะ ที่ยังไม่ชนะของรัสเซีย

วันแห่งชัยชนะ ที่ยังไม่ชนะของรัสเซีย

ดร.กฤษฎา พรหมเวค

คณะรัฐศาสตร์ ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

                ท่านกลางกระแสความขัดแย้งระหว่ารัสเซีย – ยูเครนที่กำลังคุกรุ่นอยู่ในขณะนี้ วันที่ 9 พฤษภาคม ปี ค.ศ. 2022 ที่ผ่านมารัสเซียได้จัดพิธีสวนสนามใหญ่ทั้งในกรุงมอสโก และอีกหลายเมืองทั่วประเทศรัสเซีย เป็นการเฉลิมฉลอง“วันแห่งชัยชนะ” ที่รัสเซียมีเหนือกองทัพนาซีของเยอรมนี ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งเราจะเห็นภาพคุ้นเคยของกองทัพแดงของสหภาพโซบางส่วนบุกฝ่าเข้าไปถึงใจกลางเมืองเบอร์ลินของเยอรมนี และทำการปักชูธงค้อนเคียวขึ้นเหนืออาคารรัฐสภาของเมืองหลวงที่กำลังมอดไหม้ ก่อนที่เยอรมนีจะลงนามในข้อตกลงยอมแพ้อย่างไม่มีเงื่อนไข ชัยชนะดังกล่าวของกองทัพแดงของสหภาพโซเวียตเป็นชัยชนะที่สำคัญและเป็นช่วงเวลาที่ชาวรัสเซียภาคภูมิใจที่สุด ไม่มีประวัติศาสตร์หน้าไหนที่ยิ่งใหญ่ไปกว่าช่วงเวลานี้แล้ว

                ทุก ๆ ปี วันแห่งชัยชนะของรัสเซีย (День Победы) จะตรงกับวันที่ 9 พฤษภาคม หรือ (9 мая) ถือเป็นวันหยุดราขการที่สำคัญที่สุดเทศกาลหนึ่งของรัสเซีย อาคารบ้านเรือนต่าง ๆ พากันประดับธงชาติรัสเซียและริบบิ้นสีดำ 2 แถบ สลับสีส้ม 3 แถบ หรือที่เรียกว่าริบบิ้นของเซนต์จอรจ์ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของวันแห่งชัยชนะของรัสเซีย รวมถึงข้อความ С Днём победы ที่แปลเป็นภาษาไทยว่า “สุขสันต์วันแห่งชัยชนะ” ประดับตามสถานที่สำคัญต่าง ๆ ของรัสเซียรวมถึงการสวนสนามอย่างยิ่งใหญ่ของกองทัพรัสเซีย โดยทุก ๆ ปีจะมีการจัดพิธีเดินสวนสนามทางทหาร ณ จัตุรัสแดงกลางเมืองในกรุงมอสโกเพื่อเป็นการแสดงแสนยานุภาพของกองทัพแดงและรำลึกเหล่าทหารผ่านศึก แม้ว่าสหภาพโซเวียตจะล่มสลายไปแล้ว แต่สหพันธรัฐรัสเซียก็ยังคงยึดถือปฏิบัติตามเดิมจวบจนปัจจุบัน

                รัสเซียต้องประสบความสูญเสียอย่างหนักเนื่องจากเป็นสมรภูมิรบที่สำคัญ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง กล่าวกันว่าชาวรัสเซียต้องสูญเสียชีวิตไปมากกว่า20 ล้านคน ดังนั้น วันแห่งชัยชนะจึงเป็นวาระการเฉลิมฉลองที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ขณะเดียวกันก็เป็นวันแห่งการรำลึกถึงผู้ที่ต้องสูญเสียและผู้ที่พลีชีพในสงคราม วันนี้จึงมีขึ้นเพื่อยกย่องบรรพชนผู้เสียสละของรัสเซียด้วย และเมื่อวันเวลาผ่านไป วันสำคัญนี้ยังถูกใช้เป็นเครื่องมือทางอุดมการณ์ของรัฐบาลรัสเซียอีกด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปีนี้ซึ่งเป็นการครบรอบ 77 ปี ของวันแห่งชัยชนะและท่ามกลางสงครามรัสเซีย – ยูเครนที่ยังดำเนินอยู่หลายฝ่ายจึงจับตามองความเคลื่อนไหวของ ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ผู้นำรัสเซีย ว่าเขาจะทำอะไรในวันนี้ และเนื้อหาสุนทรพจน์ของเขาจะส่งสารอะไรต่อประชาชนรัสเซียและชาวโลก 

                ในพิธีสวนสนามเนื่องในวันแห่งชัยชนะปีนี้ ทางกระทรวงกลาโหมรัสเซียเปิดเผยว่าจะมีเครื่องบิน 77 ลำของกองทัพเข้าร่วมทำการบิน รวมถึง เครื่องบินวันสิ้นโลก Il-80 Doomsday ของรัสเซียที่ไม่ค่อยเห็นบ่อยนัก เครื่องบินดังกล่าวถูกออกแบบให้เป็นศูนย์บัญชาการรบสำหรับประธานาธิบดีรัสเซีย ภายในอัดแน่นด้วยเทคโนโลยีล้ำสมัย ซึ่งถูกเก็บงำเป็นความลับสุดยอด กล่าวกันว่าเครื่องบินนี้สามารถต่อต้านการโจมตีด้วยนิวเคลียร์ได้ นอกจากนี้ ยังจะมีเครื่องบินขับไล่ มิก-19 จำนวน 8 ลำ บินเหนือจัตุรัสแดงเป็นรูปอักษร Z สัญลักษณ์ของกองทัพรัสเซียที่ยังใช้ในการรณรงค์ปฏิบัติการทางทหารในยูเครนในปัจจุบัน

                นอกจากนี้  รัสเซียยังได้นำ ขีปนาวุธนำวิถีรุ่นใหม่ที่ติดหัวรบอาวุธเทอร์โมนิวเคลียร์ (Thermonuclear) RS-24 Yars มาร่วมสวนสนามวันฉลองวันแห่งชัยชนะของปีนี้ด้วย ผู้เชี่ยวชาญประเมินว่า ขีปนาวุธนำวิถีติดหัวรบอาวุธเทอร์โมนิวเคลียร์ RS-24 Yars ที่มีน้ำหนักถึง 49.6 ตันนี้ สามารถเดินทางได้ด้วยความเร็วสูงถึง 24,500 กิโลเมตร/ชั่วโมง และสามารถยิงเป้าหมายที่อยู่ไกลถึง 12,000 กิโลเมตร ซึ่งนั่นหมายความว่า ขีปนาวุธดังกล่าวสามารถโจมตีกรุงลอนดอน และนิวยอร์กโดยใช้เวลาเพียงไม่กี่นาทีเท่านั้น

                ถึงแม้ว่าวันแห่งชัยชนะนี้จะเป็นเพียงวันแห่งชัยชนะของโซเวียตต่อนาซีเมื่อ 77 ปีก่อน แต่ความชะงักงันของรัสเซียในยูเครนตลอดระยะเวลาสองเดือนกว่าที่ผ่านมา แสดงถึงสถานการณ์ที่ดูเหมือนว่ายังคงห่างไกลจากการที่รัสเซียจะมีชัยชนะเหนือยูเครนที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯและพันธมิตรนาโต้ การที่รัสเซียนำเครื่องบินวันสิ้นโลก Il-80 Doomsday และขีปนาวุธนำวิถีรุ่นใหม่ที่ติดหัวรบอาวุธเทอร์โมนิวเคลียร์ มาร่วมสวนสนามวันฉลองวันแห่งชัยชนะของปีนี้ แสดงถึงสถานการณ์ที่ไม่ธรรมดา  หากถูกกดดันมาก ๆ รัสเซียอาจตัดสินใจใช้อาวุธดังกล่าวและนำไปสู่สงคราวนิวเคลียร์ในอนาคตก็เป็นได้…