พิมพ์เขียว และวิธีการประกอบแบบ DIY

ต้นทุนต่ำกว่าซื้อมาใช้ถึง 10 เท่า 

สุทธิชัย ทักษนันต์

แนวคิดโอเพนซอร์ส (Open Source) ที่เคยเป็นเสาหลักของการพัฒนาซอฟต์แวร์ เช่น ระบบปฏิบัติการ Linux กำลังข้ามพรมแดนเข้าสู่โลกทางกายภาพ หรือ Open Source Hardware

Marcin Jakubowski นักฟิสิกส์ชาวโปแลนด์-อเมริกันสร้างโครงการ Global Village Construction Set (GVCS) เป็นชุดเครื่องจักร 50 ชนิด ที่ถูกออกแบบให้สามารถสร้าง “อารยธรรมขนาดเล็กที่มีความสะดวกสบายทันสมัย” ได้ด้วยตนเอง

สิ่งที่เกิดขึ้น คือ การแบ่งปันพิมพ์เขียว ลดการผูกขาดเทคโนโลยีและการผลิตแบบรวมศูนย์ โดยมีเป้าหมายสูงสุดคือการสร้างความเท่าเทียมกันในการเข้าถึงเครื่องมือสำคัญของอารยธรรมมนุษย์

นั่นหมายความว่าเครื่องจักรพื้นฐานเหล่านี้ หากต้องการสร้างแบบ DIY ก็สามารถสร้างเองได้

ตัวอย่างของเครื่องจักรที่มีการเปิดเผยเทคโนโลยีวิธีการสร้างอย่างละเอียด เช่น

• เครื่องอัดดินในท้องถิ่นให้เป็นอิฐดินอัด (CEBs) ที่ประหยัดพลังงานและต้นทุน (เป็นหนึ่งในเครื่องจักรที่ประสบความสำเร็จในการทำซ้ำมากที่สุด)
• บ้านขนาดเล็กแบบโมดูลาร์
• เครื่องผสมปูน
• โรงเลื่อย
• รถปราบดิน (Bulldozer)
• รถตักหน้าขุดหลัง (Backhoe)
• รถแทรกเตอร์อเนกประสงค์
• ชุดจ่ายกำลังไฮดรอลิกแบบพกพา
• แท่นเจาะบ่อ
• เครื่องหยอดเมล็ด
• เครื่องพรวนดิน / เครื่องบดดิน
• เตาอบเบเกอรี่
• เครื่องรีดนม
• เครื่องเกี่ยวนวดขนาดเล็ก
• เครื่องจักรหลายฟังก์ชัน (เครื่องกัด, สว่านแท่น, เครื่องกลึง)
• เครื่องพิมพ์ 3 มิติ
• เครื่องตัดเลเซอร์ (Cutter)
• เครื่องเชื่อม
• เครื่องที่ใช้ตัดและเจาะรูในแผ่นโลหะ
• โต๊ะตัดโลหะด้วยระบบ CNC
• เตาหลอมเหนี่ยวนำ
• เครื่องกัดแผงวงจร CNC
• หุ่นยนต์อุตสาหกรรม
• มอเตอร์ไฟฟ้า / เครื่องกำเนิดไฟฟ้า
• กังหันลม
• Solar Concentrator (Linear)
• เครื่องเผาไหม้แก๊สเชื้อเพลิง
• แบตเตอรี่นิกเกิล-เหล็ก
• เครื่องอัดพลาสติกชีวภาพ
• เครื่องสกัดอะลูมิเนียม (จากดินเหนียว)
• รถยนต์/รถบรรทุกโอเพนซอร์ส

ตัวอย่างเช่นรถแทรกเตอร์เชิงพาณิชย์ที่มีขายอยู่ในปัจจุบัน มีราคาเฉลี่ย $120,000 แต่เมื่อมีการนำพิมพ์เขียวและขั้นตอนการประกอบที่มีให้ดาวน์โหลดฟรีทางออนไลน์จากโครงการ GVSC จะมีค่าใช้จ่ายในการสร้างเพียง $12,000 หรือต้นทุนต่ำลง 10 เท่า และสามารถบำรุงรักษาซ่อมแซมได้ด้วยตนเอง ไม่ต้องพึ่งพาใคร

แนวคิด Open Source Hardware เป็นมากกว่าการทำ DIY เป็นความพยายามที่จะ เปลี่ยนความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับเทคโนโลยีและอำนาจโดยตรง

โครงการนี้ของ Marcin Jakubowski ไม่ได้ต้องการสร้างเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ซับซ้อน แต่ต้องการสร้างความเท่าเทียมในการเข้าถึงเทคโนโลยีที่เรามีอยู่แล้ว เพื่อให้ผู้คนสามารถสร้างและควบคุมสภาพแวดล้อมของตนเองได้ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญสู่ความยั่งยืนและความเป็นอิสระที่แท้จริงในยุคดิจิทัล